1426 Klettur IS 808 á sæbjúgnaveiðum við austurland mynd þorgeir Baldursson 27 april 2021

Fiski­stofa hef­ur aug­lýst eft­ir um­sókn­um um leyfi til veiða á sæ­bjúg­um á næsta fisk­veiðiári, sem hefst 1. sept­em­ber. Alls verður út­hlutað níu leyf­um til skipa sem stundað hafa veiðar á sæ­bjúg­um á síðustu þrem­ur fisk­veiðiár­um, en veiðar á sæ­bjúg­um eru ekki kvóta­sett­ar. Níu bát­ar hafa leyfi til veiða á sæ­bjúg­um á yf­ir­stand­andi fisk­veiðiári.

Veiðar má stunda í skil­greind­um hólf­um fyr­ir vest­an land og aust­an og þegar til­tekn­um afla er náð á hverju svæði eru veiðar stöðvaðar. Alls er heim­ilt að veiða rúm­lega 2.200 tonn í ár og um 100 tonn­um meira á næsta ári.

Ólíkt því sem gerst hef­ur á und­an­förn­um árum þegar afli hef­ur verið um­fram veiðiráðgjöf þá er afli fisk­veiðiárs­ins tals­vert und­ir heild­ar­ráðgjöf­inni. Nú er sam­kvæmt yf­ir­liti á vef Fiski­stofu búið að veiða tæp­lega 1.700 tonn og vant­ar því rúm 500 tonn upp á heim­ild­ir árs­ins.

Markaðir er­lend­is fyr­ir sæ­bjúgu hafa verið þung­ir í kór­ónu­veirufar­aldr­in­um og skýr­ir það einkum að dregið hef­ur úr sókn, sam­kvæmt upp­lýs­ing­um blaðsins. Besti veiðitím­inn miðað við afla og gæði er á haust­in og fram und­ir hrygn­ingu vor og sum­ar, mis­jafnt eft­ir svæðum. Útgerðir hafa í ár haft sam­vinnu um skipu­lag og stýr­ingu veiða út frá aflareynslu til að koma í veg fyr­ir kapp­hlaup eins og verið hafði árin á und­an.

Klett­ur ÍS hef­ur komið með 456 tonn að landi, Þrist­ur ÍS og Sæ­fari ÁR 3 um 320 tonn hvor bát­ur og Eyji NK með rúm 176 tonn svo afla­hæstu bát­arn­ir séu nefnd­ir. Mörg und­an­far­in ár hef­ur Friðrik Sig­urðsson ÁR verið afla­hæst­ur, en á þessu fisk­veiðiári hef­ur hann komið með 48 tonn af sæ­bjúg­um að landi. Áhersla út­gerðar­inn­ar með þann bát hef­ur verið á neta­veiðar á þessu ári.

1084 Friðrik Sigurðsson Ár 17 áleið i netaróður þann 8 mars 2021 mynd þorgeir Baldursson

Magnús Ingólfsson skipstjóri á Viði EA 423 var brattur eftir strandveiðitimabilið þegar hann kom til Akureyrar i gærmorgun 

en báturinn var að mestu leiti gerður út frá Skagaströnd i sumar 

7758 Viðir EA 423 mynd þorgeir Baldursson 19 ágúst 2021                                         7758 Viðir EA 423 mynd þorgeir Baldursson 19 ágúst 2021               komið i Sandgerðisbótina mynd þorgeir Baldursson

Birkir Bárðarsson Fiskifræðingur og Hafþór Jónsson skipst mynd þorgeir Baldursson 2021

2836 Gefjun EA 310 mynd þorgeir Baldursson 2021

Vænt­ing­ar eru um já­kvæðar niður­stöður úr loðnu­leiðangri sem hefst í byrj­un sept­em­ber. Mæl­ing­ar á ung­loðnu haustið 2020 leiddu til þess að gef­inn var út upp­hafskvóti fyr­ir vertíðina 2022 upp á 400 þúsund tonn.

Vísi­tala ung­loðnu í leiðangr­in­um fyr­ir ári var sú næst­hæsta frá upp­hafi slíkra mæl­inga. Ef ekki væri varúðarnálg­un í afla­reglu upp á fyrr­nefnd 400 þúsund tonn hefði upp­hafskvót­inn verið yfir 700 þúsund tonn.

Birk­ir Bárðar­son, fiski­fræðing­ur á Haf­rann­sókna­stofn­un. Ljós­mynd/?Haf­rann­sókna­stofn­un

Venju sam­kvæmt verður upp­hafskvót­inn end­ur­skoðaður að lokn­um leiðangr­in­um í sept­em­ber. Lokaráðgjöf verður gef­in út að lokn­um mæl­ing­um í janú­ar og fe­brú­ar. Eft­ir mikla leit og mæl­ing­ar á loðnu­stofn­in­um var gef­inn út kvóti upp á sam­tals 127.300 tonn fyr­ir vertíðina síðasta vet­ur, en árin tvö á und­an voru eng­ar loðnu­veiðar heim­ilaðar.

Birk­ir Bárðar­son, fiski­fræðing­ur, seg­ir að í byrj­un sept­em­ber verði lagt af stað í hefðbund­inn tæp­lega 20 daga haust­leiðang­ur á tveim­ur rann­sókna­skip­um. Bjarni Sæ­munds­son fer á veg­um Haf­rann­sókna­stofn­un­ar og Árni Friðriks­son hef­ur verið leigður af Græn­lend­ing­um til loðnu­rann­sókna á sama tíma. Sam­vinna verður um rann­sókn­ir og verður rann­sókna­svæðið hafið norður af Íslandi og land­grunnið við Aust­ur-Græn­land. Farið verður vest­ur fyr­ir Ang­maksalik og norður fyr­ir Shannon-eyju og 75. gráðu ef ís og veður hamla ekki mæl­ing­um.

Kynþroska loðna á ferðinni

Birk­ir seg­ir ekki óeðli­legt að vænt­ing­ar séu bundn­ar við leiðang­ur­inn miðað við mæl­ing­ar á ung­loðnu haustið 2020, en sá ár­gang­ur ber uppi veiði næsta vetr­ar. Þá mæld­ust um 146 millj­arðar ein­stak­linga eða 734 þúsund tonn af ókynþroska loðnu en sam­kvæmt afla­reglu þarf yfir 50 millj­arða til að mæla með upp­hafsafla­marki.

Í ár­leg­um mak­ríl­leiðangri Árna Friðriks­son­ar í júlí varð vart við kynþroska loðnu fyr­ir norðan land, m.a. meðfram land­grunns­brún­inni. Birk­ir seg­ir að ekki sé óvana­legt að á þessu svæði sé eitt­hvað af ókynþroska loðnu en óvana­legt sé að þarna sé stór kynþroska loðna. Hann seg­ir að eft­ir sé að vinna nán­ar úr gögn­um um það hversu langt þessi loðna hafi verið kom­in í þroska með til­liti til hrygn­ing­ar.

Frétt af mbl.is

Mak­ríll­inn er á víð og dreif

Hann seg­ir viðbúið að miðað við sterk­an ár­gang sem von­andi sé á leiðinni sé loðnu víðar að finna en síðustu ár. Lík­leg­ast seg­ir hann að þessi loðna komi til hrygn­ing­ar á hefðbundn­um tíma næsta vet­ur og gefi þá fyr­ir­heit um að vel sé að ræt­ast úr með þenn­an ár­gang.

Kynþroska loðna sem fannst í þorsk­mög­um í Eyjaf­irði í sum­ar­byrj­un, en þá var farið í nokkr­ar rann­sókn­ar­ferðir á minni bát­um. Ljós­mynd/?Haf­rann­sókna­stofn­un

Minna var af hrognaloðnu nyrðra

Und­an­far­in ár hafa borist frétt­ir af síðbú­inni hrygn­ingu loðnu fyr­ir norðan land. Til að meta stöðuna í ár fóru starfs­menn Haf­rann­sókna­stofn­un­ar í nokkra túra á minni bát­um í maí og júní. Birk­ir Bárðar­son seg­ir að erfitt sé með sam­an­b­urð, en það sé sam­hljóm­ur meðal heima­manna, sem rætt var við, um að minna hafi verið af hrognaloðnu við Norður­land í ár en nokk­ur ár þar á und­an. Könnuð voru svæði frá Sigluf­irði aust­ur í Þistil­fjörð.

Birk­ir seg­ist að gerðar hafi verið til­raun­ir til að berg­máls­mæla hvort mark­tækt magn væri á ferðinni. Skoðaðir voru lík­leg­ir hrygn­ing­ar­blett­ir, mynda­vél­ar voru notaðar til að mynda fisk í torf­um og hugs­an­leg loðnu­hrogn á botn­in­um og háf­ar notaðir til að ná loðnu og öðrum sýn­um. Mynd­irn­ar til hliðar eru tekn­ar í ein­um þess­ara rann­sókn­ar­róðra.

Þá voru tek­in sýni úr fisk­mög­um og annað slagið var þar að finna loðnu. Í Eyjaf­irði fannst í slík­um sýn­um óhrygnd loðna sem hefði að lík­ind­um hrygnt í júní. Þá voru tek­in húðsýni úr hnúfu­bök­um, en með efna­grein­ingu er von­ast til að hægt verði að sjá hvað hval­irn­ir höfðu verið að éta.

Birk­ir seg­ir að með þess­um mæl­ing­um hafi ekki sést af­ger­andi magn af loðnu, hvorki til veiða né til að hafa áhrif á stofn­mat.

AF 200 milum mbl.is 

Myndir Þorgeir Baldursson og Hafrannsóknarstofnun 2021

Sævar Þór Ásgeirsson Skipst á Slyng EA74 landaði á Dalvik i Gær mynd þorgeir Baldursson                           Dng Rúllur eru mjög Afkasta mikil vinnutæki mynd þorgeir Baldursson                                                 Góður Strandveiði afli mynd þorgeir Baldursson

Heim­ilt verður að veiða 11.100 tonn í strand­veiðum árs­ins, s.s. maí, júní, júlí og ág­úst 2021. Þar af 10 þúsund tonn af þorski, þúsund tonn af ufsa og 100 tonn af gull­karfa.

Reglu­gerð um strand­veiðar árs­ins hef­ur verið birt á vef Stjórn­artíðinda og hef­ur Fiski­stofa opnað fyr­ir um­sókn­ir um strand­veiðileyfi.

Í reglu­gerðinni seg­ir jafn­framt að hverj­um strand­veiðibát verði heim­ilt að veiða í 12 daga í hvern mánuð eða 48 daga á tíma­bil­inu. Óheim­ilt er að stunda strand­veiðar föstu­daga, laug­ar­daga og sunnu­daga. Hver veiðiferð má eigi standa yfir leng­ur en 14 klukku­stund­ir og má afli ekki vera um­fram 650 kíló í hverri ferð. Óheim­ilt er að hafa fleiri en fjór­ar hand­færar­úll­ur um borð.

Heild­ar­veiðiheim­ild­irn­ar eru ein­ung­is í ein­um potti en veiðileyf­in skipt­ast á fjög­ur svæði: Eyja- og Mikla­holts­hrepp­ur – Súðavík­ur­hrepp­ur, Stranda­byggð – Grýtu­bakka­hrepp­ur, Þing­eyj­ar­sveit – Djúpa­vogs­hrepp­ur og Sveit­ar­fé­lagið Horna­fjörður – Borg­ar­byggð.

Ljóst var í júlí að heim­ild­ir til strand­veiða myndu ekki duga og ákvað Kristján Þór Júlí­uss­in, sjáv­ar­út­vegs- og land­búnaðarráðherra, að auka þær um 1.171 tonn. Við það varð heild­ar­magn veiðiheim­ilda strand­veiða í þorski 11.171 tonn. Talið var að aflaviðmiðun myndi duga út ág­úst þegar tekið var mið af þró­un­inni á þessu ári og gang strand­veiða í ág­úst í fyrra þegar dagsafl­inn nam 175 tonn að meðaltali.

„En fisk­veiðar falla ekki alltaf inn í exc­elskjöl­in þó það sé óbrigðult hjá Haf­rann­sókna­stofn­un.  Strand­veiðarn­ar nú eru gott dæmi um þetta.  Sam­an fer ein­muna tíð og mokafli, þrátt fyr­ir að Haf­rann­sókna­stofn­un mæli stöðuga lækk­un á viðmiðun­ar­stofni þorsks,“ seg­ir í færslu LS.

„Ein­hverj­um dytti til hug­ar að segja að hér fari hljóð og mynd ekki sam­an.  Afli strand­veiðiflot­ans hef­ur hald­ist ótrú­lega stöðugur ásamt fjölda báta, en vísi­tala Haf­rann­sókna­stofn­un­ar lít­ur út eins og rúss­íbani.“

Fram kom í kynn­ingu Haf­rann­sókna­stofn­un­ar á veiðiráðgjöf vegna fisk­veiðiárs­ins 2021/?2022 (sem hefst 1. sept­em­ber) að stærð ís­lenska þorsk­stofn­ins hafi verið of­met­in und­an­far­in ár. Var viðmiðun­ar­stofn þorsks í fyrra raun­veru­lega 982 þúsund tonn en ekki 1.208 þúsund tonn eins og áður var talið, eða tæp­lega 19% minni. Viðmiðun­ar­stofn þorsks í ár er tal­inn nema 941 þúsund tonn.

7097 Loftur Hu 717 mynd þorgeir Baldursson 5 ágúst 2021                          Landað úr Lofti HU Halldór Gunnar er bak við löndunnarmálið Mynd þorgeir Baldursson                                 Vænn fiskur hjá Halldóri á Lofti HU mynd þorgeir Baldursson 5 ágúst 2021                                        Löndun á Skagaströnd 5 ágúst 2021 mynd þorgeir Baldursson                                                  Löndun úr Lofti HU mynd þorgeir Baldursson                          Halldór Gunnar ólafsson og Ólafur Bernódusson mynd þorgeir Baldursson

Sígur á seinni hluta strandveiða.

Strandveiðar hafa gengið með miklum ágætum í sumar á flestum svæðum en áberandi mestur hefur aflinn verið á svæði A þar sem hann var kominn yfir fimm þúsund tonn í byrjun vikunnar. Þar eru líka flest útgefin leyfi, 264 alls. Í byrjun vikunnar nam heildaraflinn á öllum svæðunum fjórum rúmum tíu þúsund tonnum. Óveidd eru því ekki nema rétt rúmlega tvö þúsund tonn.

Halldór Gunnar Ólafsson, skipstjóri á Lofti HU á Skagaströnd, var úti á spegilsléttum Húnafirðinum í 18 gráðu hita að draga þegar Fiskifréttir slógu á þráðinn.

„Það er heitt í veðri og stundum lítið rek en þetta hefur gengið ágætlega til þessa og verið mjög gott að undanförnu. Ég byrjaði strax á strandveiðunum í maí og náði tólf róðrum í þeim mánuði. Í júní voru róðrarnir 11, 12 í júlí og svo er spurningin sú hvað teygist úr þessu núna. Það er ekki mikið eftir í pottinum og ég er vonast til þess að ná kannski fjórum til fimm dögum til viðbótar áður en þessu lýkur,“ segir Halldór Gunnar.

Upphaflegi potturinn var 11.100 tonn en svo var bætt í hann 1.171 tonni af þorski 20. júlí sl. Alls eru útgefin leyfi núna 688 talsins en voru 676 í fyrra. Meðaltalsafli á bát það sem af er á þessu ári er 15,2 tonn og meðalafli í róðri 673 kg.

Þetta er fjórða sumarið sem Halldór Gunnar er á strandveiðum.

„Það hefur verið fínn fiskur hérna í flóanum að undanförnu. Þetta hefur mjög mikið verið 5 kg plús fiskur, allt að 400 kg í róðri og kannski um 100 kg af 8 kg fiski og þaðan af þyngri og restin eithvað bland. Þetta hefur annars að langmestu leyti verið þorskur og eittvað lítið af ufsa með.“

Ufsinn er utan kvóta og strandveiðimenn mega veiða hann eins og þá lystir. Útgerðin fær 80% af andvirði ufsans sem seldur er á markaði og 20% rennur til verkefnasjóðs sjávarútvegsins þegar uppboðskostnaður og hafnagjöld hafa verið dregin frá.

Halldór Gunnar er sáttur við verðið sem hefur fengist á mörkuðum. Fyrir blandað þorskkóð hafi fengist á milli 350-360 krónur á kílóið og frá 400-440 kr. fyrir 5 kg+ fiskinn. 8 kg+ fiskur hafi hæst farið á 560-570 kr. kílóið.

„Ég hef verið heppinn á þessu sumri. Þeir eru ekki nema tveir róðrar sem mig vantaði einhver 100 kg upp á að ná 770 kg af óslægðu. Aðrir róðrar hafa skilað mér hámarksskammtinum. Ég er með fjórar rúllur og það er alveg hægt að svitna yfir þessu þegar maður hittir á blettinn og fiskurinn bítur ört á krókana. Ég hef verið að fara út um klukkan hálffjögur á næturna og yfirleitt verið kominn aftur í land um klukkan tvö eða þrjú síðdegis. Maímánuður var alveg einstaklega góður og þá var ég oft að koma í land í kringum hádegi.“

Halldór Gunnar er einnig framkvæmdastjóri Bio Pol sjávarlíftækniseturs á Skagaströnd sem stundar rannsóknir á lífríki Húnaflóa og stuðlar að nýsköpun innan sjávarútvegs á svæðinu.

Bio Pol rekur einnig vottað vinnslueldhús þar sem smáframleiðendur geta leigt sér aðstöðu og unnið úr sínum hráefnum í neytendapakkningar.

Heimild Fiskifrettir 

Myndir Þorgeir Baldursson